Saaie slaapwijken vol kleinburgers, veilig in hun rijtjeshuizen. Bij de start van de VINEX-operatie was het dédain groot. De overheid wilde tussen 1995 en 2005 een miljoen nieuwe huizen bouwen. Niet ver weg in het weiland, maar knus tegen de oude steden aan. Zo zou de mens op de fiets naar zijn werk kunnen en genieten van wat de stad te bieden heeft. Enigszins huiverig voor wat ons te wachten staat, steken we via een olifantenpaadje een grasvlakte over naar Kattenbroek, de trendzetter voor de latere vinexwijken. Het eerste gebouw dat we tegen komen is een vrolijke kubus met rode omlijsting en blauwe vlakken. Veel huizen in de wijk hebben van die feestelijk kleurtjes . We moeten denken aan de bonte kleuren in de Berlijnse tuinsteden van architect Bruno Taut. Hij geloofde dat die het leven mooier en beter konden maken. Wanneer we onder de huizen op palen van Pieter Blom doorlopen zijn we helemaal om: Vinex synoniem voor uniformiteit, wat een onzin. Ook de bewoners hebben de uitdaging opgepakt om diversiteit toe te voegen. Hier een schuurtje met brandhout, daar een pikniktafel. In de ‘Verborgen Zone´ hangen aan de gevels koperkleurige olifantjes. “Mogelijk een verwijzing naar de Indiase stedenbouwkundige Ashok Bhalotra, die de wijk ontwierp”, zegt een man die samen met zijn vrouw de hond uitlaat. Ze vinden het heerlijk wandelen in dit deel van Kattenbroek . “Alle kunst is hier geconcentreerd. Hebben jullie de fantasieboomgaard gezien en die enorme menhir”, vraagt de vrouw. Als we de menhir zien, begrijpen we helemaal waarom de man hem de fallus van Amersfoort noemt.
Om naar de aangrenzende vinexwijk Vathorst te gaan, moeten we eerst een opening vinden in de cirkel van de Besloten Stad. Een ring van woningen die volgens Bhalotra 'het thuiszijn, de geborgenheid' symboliseert. In Vathorst is het landmark zonder twijfel de toren van de Duitse architect Kollhof, een wolkenkrabber in baksteen zoals in Chicago. Beneden staan verspreid tussen de laagbouw een paar boerderijtjes, net als de rijtjes knotwilgen gespaard. Ook hier ligt een bonte variatie aan woningen in de zon te schitteren. In het winkelcentrum likken jonge vrouwen aan hun ijsje en rijden puberjongens stoer op hun scooters heen en weer. Om ons heen bakstenen façades die teruggrijpen naar de industriële revolutie; achter de gevels de vertrouwde winkelketens zoals LIDL en Trekpleister. Ja, het avontuur van de VINEX zit vooral aan de buitenkant. Maar een zwarte man of nikab kwamen we niet tegen, en dat voelt als een gemis.
Wandelwijzer
Een stadswandeling door de Amersfoortse wijken Kattenbroek en Vathorst komt uit de wandelgids “De mooiste VINEX-wandelingen” van Paul Kurstjens & Kees Volkers Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig Wij liepen een iets gewijzigde route. De routetrack hieronder of op Wikiloc.