Op de Jacob Catskade 11 is het rolluik onder het bord met "Igreja de Na. Sra. de Fátima" omhoog getrokken. "Dan zijn ze er, gewoon aanbellen", roept de besnorde monteur van Garage Chaoui ons toe. We drukken op de bel en gluren door een spleet naar binnen. Een lange gang met links een garderobe annex bar. In geen maanden gebruikt. Het blijft muisstil. Onze nieuwsgierigheid wordt deels gestild door de monteur. Hij opent zijn achterdeur naar zijn overwoekerde achtertuin. Het overdadige zonlicht filtert door de groene bladeren. "Zijn jullie een beetje lenig?", vraagt hij ons. Probleemloos wippen we over een gammel hek en komen op een groen binnenterrein. Wat een rust.
Er staat een hoge hal van baksteen met een flauwhellend pannendak. Bovenaan de kopse kant zit een groot rond raam. Aan de andere kant staat een wit, houten opbouw. Niet meer dan een aanzet van een toren. De kerk is net zo potdicht als de voordeur. Zelfs naar binnenkijken zit er niet in. Alle ramen zijn afgedekt. Er is een pleintje, het Kapelaan Kraakmanplein, waaraan nog een paar onbestemde ateliers liggen. In een hoek van de kerk staat een groen uitgeslagen Mariabeeld. "Heeft u ook gehoord of de kerk gaat sluiten?", vragen we een buurvrouw op een hoog. "Ik hoop van niet. Fijn om ze op zondag te horen zingen." In welke taal gezongen wordt, weet ze niet.
Het is 5 juli, de eerste zondag sinds de Corona lock down. Kerken mogen weer zo veel gelovigen ontvangen als mogelijk bij 1,5 meter afstand houden. Ik bel met Ivonni die de gastenlijst beheert. "Er heeft net iemand af gebeld, dus je bent welkom. Wel 10 minuten eerder komen hoor", lacht ze vriendelijk. Om tien voor elf ga ik eindelijk de voordeur door en kom in de lange gang. Aan het eind leiden twee treden naar een cafe-achtige ruimte waar het al redelijk vol is. Een enkele man met mondkap en vooral veel vrouwen van jong tot oud. Ze komen van heinde en ver om hier met andere Portugees sprekenden de mis te kunnen vieren. Bepaald geen buurtkerk dus. Als de mis begint zitten er ongeveer 50 mensen mooi verspreid over de banken. Rechtsvoor zit een vrouw geknield voor het Maria-altaar. De twee rijen banken aan weerszijde van het middenpad hellen duidelijk naar elkaar toe. Een gitarist, tenorsaxofoon en twee zangeressen spelen een lied. Ivonni heet ons in het Portugees welkom en repeteert met ons de Coronamaatregelen. Een vrouwelijke akoliet steekt de kaarsen aan en dan komt Bernardo de Boer op, de priester die de Heilige Mis doet. Voor mij in onberispelijk Portugees. Midden in zijn preek valt één Nederlands woord: "zorgzaam". Het hart van de mis, die ik dankzij de universele opzet als oud-katholiek goed kan volgen, gaat in raptempo. De spanningsboog van de katholiek is de afgelopen vijftig jaar niet gewijzigd. Het valt me op dat de gelovigen naar binnen gekeerd zijn. Ieder op hun eigen manier.
De communie is wel heel anders dan in het oude normaal. De priester legt de hostie niet in de hand van de kerkganger. Ze liggen uitgestald op een dienblad. Omste beurt neemt iedereen er onder toeziend oog van Bernardo een hostie. Sommige mensen nemen hun mondkap alleen maar af om de hostie in hun mond te stoppen. Na de zegen van de priester en een instructie van Ivonni gaan de mensen naar het cafe. Daar ruikt het al lekker naar koffie en churrasco. De meeste eten hier. "Op die manier zijn er nog wat extra inkomsten om de kerk te onderhouden", zucht de priester met het grijze baardje. "We willen hier weg want de noodzakelijke verbouwingen gaan tonnen kosten. Die hebben we niet. Vorig jaar is de hele kerk bij een fikse regenbui ondergelopen."Wanneer ze naar de Boomkerk trekken, weet de priester niet. De verkoop van het gebouw loopt niet lekker omdat het gebouw een maatschappelijke bestemming heeft. Bernard heeft zijn hele priesterchap met Portugeestaligen gewerkt. Lang in Brazilië waar hij menige kerk heeft gebouwd, later in het Oude Westen van Rotterdam in de grote Kaapverdiaanse gemeenschap en nu dus in de Amsterdamse Fatima.
